Sosyal Medya ve Haberler

Eski günler aklıma geldi. Akşam 20:00’da TRT “Ana Haber Bülteni” olurdu. Gün içerisindeki koşuşturmacadan sonra akşam evde buluşan ev halkı sofraya oturur, en başta babamın pür dikkat seyrettiği haberleri dinlerdik.

Gazete, ayrıntılar içindi. En son olan televizyondaydı. Tek bir kanal, kocaman bir dünya demekti; Söylediği ise, haşa, mutlak doğruydu.

Aradan 30 yıldan fazla süre geçtikten sonra, bir kaç diziden başka televizyonda arada sırada dayanabildiğim tek bir haber kanalı var. Çoğunlukla da akşam vakti 5 dakika baktığım haber altyazıları ile TV başında minimum zaman geçiriyorum.

Reuters ve Anadolu Ajansı bültenleri zaten internette bir tuş uzakta, kaldı ki bu haberleri yapan insanların kendisini, kendi içgörüleriyle beraber Twitter’da takip edebiliyorum, son dakika haberi için cep telefonuma SMS geliyor.

Ama bunlar olmasa da hiçbir haberi atlamayacağıma eminim zira sosyal medyadaki bütün “arkadaşlarım”, dünyaya kendi baktığı çerçeveden gördüğü kadarıyla, haber ekliyor sosyal medya ağlarına.

Haydarpaşa yandığında televizyondan önce fotoğrafını Twitter’da görüyorum. Wikileaks için en güvendiğim ve en son dakika açıklamalar sosyal medyada.

Köşe yazarlarını internetten okuyorum, kaçırdığım önemli bir tartışma programı / haber analizi varsa, nasıl olsa bir arkadaşımdan öğreniyorum veya daha iyisi online olarak sonradan seyredebiliyorum.

Bütün bunlar olurken, klasik medya yapılanması, benim haber alma sürecimin ne kadarını dolduruyor? Klasik medyanın haber üretme maliyetinin ne kadarı, benim haber tüketme tarzımla -en azından benim için- boşa gidiyor?

Vatandaş haberciliğinin profesyonel haber üretme ve yayma işinin tamamen yerini alacağına da (kısa vadede) inanmıyorum. Basılı anlamını yakın gelecekte kaybedecek olsa da, “Gazetecelik, habercilik” kavramına verdiğim önem hiç azalmadı.

Patron torpilli sarışın “sunucular”, hayatını zor geçindirdiği için kaliteli haber üretmeyi düşünmek son işi olan muhabirler, egosu tavan yapıp kendini kaybeden, mütevaziliğin bir erdem olduğunu öğrenmesi gereken “anchorman”ler  ve daha bir sürü vıcık vıcıklığa, medya çalışanı olmaktan vazgeçmeye başlayan kaliteli insan kaynağına rağmen, biraz da “gazetecilik” kavramına duyduğum saygı gereği, sosyal medya ile ikame edilemeyeceğine inanıyorum.

Farkındayım ki, sosyal medya dediğimizde gözü kapalı tarafszlıktan da bahsedilemez. Ama bütün bunlara rağmen, haberin kaynağı ile bana ulaşması arasında kurulan taşıma ve yorumlama endüstrisinin bir çoğunun, dijital süreçlerle yeniden tanımlanması gerektiğini düşünüyorum.

Bir yerden sonra, ne düşündüğüm de çok önemli değil, pratikte, benim birincil haber kaynağım artık sosyal medya, bütün tehlikeleri ve fırsatları ile beraber!

Tartışmasız bir şekilde, medya tüketimimiz dijitale kaydıkça, habercilik gibi medyanın baş fonksiyonlarından biri de, dönüşüme uğrayacak. Önümüzdeki yıllarda bu durumun nasıl gelişeceğini, bu konuda yeni yapılanmaları görüp göremeyeceğimizi de, heyecanla bekliyorum.

Serhat Akkılıç

Yönetici Ortak
Project House

Not: Yazıyı yazdıktan sonra konuyla ilgili belki yarısı saçma pek çok soru da geldi aklıma, aşağıda bulabilirsiniz:

– Sosyal Medya  ve haber endüstrisi organize bir şekilde biraya gelebilir mi? Nasıl olacak bu? Medya kuruluşları Sosyal medyadaki bazı profilleri “akredite” edebilir mi? Büyük şehirler dışındaki yerel haberler, 6 ayda bir televizyona çıkıp sesi titreyen temsilcilerden daha fazla, orada yaşayan ve kendini yazılı ve sözlü olarak belki de çok daha iyi ifade edebilecek sosyal medya profillerinden alınabilir mi?

Sosyal medyadaki var olan derinlikten (??), haber kaynağını ulusal  medyadaya sunabilecek kalitede “habercilik” çıkar mı? yoksa online profillerin yarı yolda klavyesi tükenir mi? kalite düşer mi? kurumsal yayın ilkeleri, bireysel “mood”lara göre verilme tehlikesi olan haberleri için konulabilir mi?

Sosyal medya haberciliği nereye kadar gelişir? vatandaş haberciliğin girişimcilikle buluşursa bütün sihri kaçar mı? bundan bir endüstri olur mu? Olursa gelir modeli nasıl olur? Uzun kuyruktaki  reklam potansiyeli bir fırsat olabilir mi? Yerel reklamveren potansiyeli girişimci gazetecileri besler mi?

Türkiye’de sadece haberin yerel wikipedia’sı ne kadar büyür? Haber endüstrisine ihtiyacı olmadan yaşayabilir mi? Vikihaber muhabirleri, profesyonel muhabirlerin yerini tutar mı?